Bezpieczne opakowania – ochrona najmłodszych przed zagrożeniem
Laboratorium Badań Materiałów Opakowaniowych i Opakowań Jednostkowych, które działa w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz Łódzkiego Instytutu Technologicznego, wykonuje badania opakowań zabezpieczonych przed niepożądanym otwarciem przez dziecko (RCP).
Postęp cywilizacji oraz rozwój przemysłu chemicznego, kosmetycznego i farmaceutycznego, powodują, że wzrasta dostępność nowych produktów zawierających substancje potencjalnie niebezpieczne dla człowieka, a szczególnie stwarzające zagrożenie dla dzieci. Prostym i skutecznym sposobem ochrony małych dzieci w zapobieganiu poważnym wypadkom jest stosowanie opakowań zabezpieczonych przed niepożądanym otwarciem przez dziecko.
Opakowania bezpieczne dla dzieci projektowane są w taki sposób, aby ich otwarcie wymagało umiejętności manualnych, których małe dzieci jeszcze nie mają. Do najczęściej stosowanych rozwiązań należą:
• Nakrętki typu „push and turn” – wymagają jednoczesnego naciśnięcia i przekręcenia,
• Zatrzaski i blokady – stosowane w opakowaniach leków oraz chemii gospodarczej,
• Podwójne mechanizmy otwierania – wymagające użycia dwóch rąk lub konkretnej sekwencji ruchów.
Ważną grupą opakowań są te wyposażone w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie - opakowania CRP (Child Resistant Packaging).
W grupie wyrobów stwarzających największe zagrożenie dla dzieci mogą być:
• farmaceutyki
• suplementy diety i preparaty ziołowe
• kosmetyki
• środki ochrony roślin
• środki czyszczące i piorące
• e-papierosy
Opakowania dla tych wyrobów powinny być wyposażone w zamknięcie uniemożliwiające przypadkowe otwarcie przez dziecko - opakowania CRP.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, określa, które substancje niebezpieczne muszą być pakowane w sposób zabezpieczony przed dziećmi. Opakowania substancji lub mieszanin klasyfikowane jako:
• toksyczne ostre,
• toksyczne na narządy docelowe lub żrące na skórę
• oraz opakowania substancji lub mieszanin zawierających co najmniej 3% metanolu lub co najmniej
1% dichlorometanu,
wyposaża się, niezależnie od pojemności opakowania, w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie.
Badania opakowań zabezpieczonych przed niepożądanym otwarciem przez dziecko prowadzone są zgodnie z następującymi normami:
• PN-EN 862:2016-09 Opakowania – Opakowania zabezpieczone przed niepożądanym otwarciem przez dziecko – Wymagania i metody badań opakowań nie przystosowanych do powtórnego zamknięcia produktów niefarmaceutycznych.
• PN-EN ISO 8317:2016-03 Opakowania zabezpieczone przed niepożądanym otwarciem przez dziecko – Wymagania i metody badań opakowań przystosowanych do powtórnego zamknięcia.
• PN-EN 14375:2023-09 Opakowania zabezpieczone przed niepożądanym otwarciem przez dziecko nie przystosowane do powtórnego zamknięcia produktów farmaceutycznych – Wymagania i badania.
Badania opakowań zabezpieczonych przed niepożądanym otwarciem przez dziecko mają dwuczęściową procedurę testowania. Pierwsza z nich obejmuje badanie na grupie dzieci w wieku od 42 do 51 miesiąca życia. W badanej grupie uwzględniony jest proporcjonalny podział ze względu na wiek i płeć, a także reprezentatywność pod względem pochodzenia społecznego, etnicznego i kulturowego. W części drugiej testu badanie prowadzone jest na 100 osobowej grupie dorosłych (30 mężczyzn i 70 kobiet) w przedziale wiekowym od 50 do 70 lat.
Opakowanie uznawane za zabezpieczone przed niepożądanym otwarciem przez dzieci nie może być otwierane przez dziecko, podczas gdy grupa osób dorosłych musi mieć możliwość łatwego dostępu do opakowania.
Badania mające na celu potwierdzenie zgodności opakowań z wymaganiami można wykonać w Laboratorium Badań Materiałów Opakowaniowych i Opakowań Jednostkowych działającym w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz Łódzkiego Instytutu Technologicznego. Laboratorium wykonuje badania opakowań zabezpieczonych przed niepożądanym otwarciem przez dziecko zgodnie z normami PN-EN ISO 862:2016-00, PN-EN 8317:2026-03 oraz PN-EN 14375:2023-09. Badania objęte są akredytacją Polskiego Centrum Akredytacji Nr AB 185.
Opracowały: Katarzyna Samsonowska, Alicja Kaszuba